Technologia

Technologia oczyszczania ścieków w Swarzewie i Jastarni opiera się na trzech stopniach oczyszczania:

• stopień mechaniczny,
• biologiczny,
• chemiczny.

Pierwszym etapem oczyszczania ścieków jest część mechaniczna, w którym wykorzystuje się procesy cedzenia, sedymentacji i flotacji. W tej części oczyszczalni usuwa się ze ścieków organiczne zanieczyszczenia stałe oddzielane na kratach, sitach i osadnikach wstępnych drobne zanieczyszczenia organiczne i mineralne w postaci osadu wstępnego, skratek, piasku i tłuszczu. Drugim etapem oczyszczania ścieków jest część biologiczna wykorzystująca bakterie tlenowe do rozkładu związków organicznych. Proces odbywa się w komorach napowietrzania z dużą zawartością bakterii zwanych osadem czynnym. Wykorzystuje się do tego reaktory cykliczne typu SBR (Sekwencyjne Biologiczne Reaktory). SBR to rodzaj oczyszczalni biologicznej bazującej na biologicznym rozkładzie zanieczyszczeń, z cyklicznym przepływem ścieków przez instalację. Sekwencyjne Reaktory Biologiczne zostały zaprojektowane na bazie zbiorników betonowych o średnicy 24, 30 i 34 m. Każdy reaktor SBR wyposażony jest w następujące elementy niezbędne do procesu oczyszczania:

• ruszt napowietrzający bakterie osadu czynnego,
• mieszadła do mieszania zawartości ścieków i bakterii,
• automatyczne zasuwy do uruchomienia dopływu ścieków surowych, zlewania ścieków oczyszczonych znad osadu i do spustu osadu nadmiernego,
• system aparatury kontrolno - pomiarowej.

W odróżnieniu od układu przepływowego brak jest takich elementów jak osadnik wtórny, system recyrkulacji osadu i podziału komór napowietrzania na strefy beztlenowe, niedotlenione czy tlenowe. Zastosowany układ cykliczny oczyszczalni wymusza porcjowe oczyszczanie ścieków. Oznacza to, że każdy z istniejących reaktorów biologicznych posiada następujące wyszczególnione fazy przepływu ścieków:

• dopływ ścieków do reaktora, w której następuje napełnianie ściekami surowymi,
• faza oczyszczania po napełnieniu,
• faza sedymentacji osadu, w której następuje rozdział osadu czynnego od wody nadosadowej,
• faza dekantacji oczyszczonych ścieków z jednoczesną fazą spustu osadu nadmiernego,
• faza oczekiwania reaktora przed napełnieniem.

Fazy w każdym z reaktorów nie nakładają się lecz wzajemnie uzupełniają dostosowując pojemność zbiorników i wyznaczając czas potrzebny do oczyszczenia porcji ścieków do stale płynącego strumienia ścieków z miast. W chwili gdy do rektora nie mogą dopływać ścieki z uwagi na wypełnioną komorę osadu czynnego lub potrzebę uspokojenia osadu przed spustem ścieków oczyszczonych, należy je skierować do sąsiedniego reaktora. Powoduje to potrzebę ciągłego sterowania kierunkiem przepływu ścieków surowych naprzemiennie do kolejnych reaktorów.

Trzecim etapem oczyszczania ścieków jest chemiczne usuwanie związków fosforu. Redukcja związków fosforu może odbywać się na drodze biologicznej lub chemicznej. Chemiczne wiązanie fosforu wykorzystuje proces wytrącania osadu w postaci nierozpuszczalnych soli fosforanów metali, takich jak: żelazo, glin, wapń dostarczanych do ścieków w odpowiednich roztworach soli rozpuszczalnych.

W oczyszczalniach Spółki stosuje się redukcję fosforu na drodze chemicznej stosując do koagulacji fosforanów siarczan żelaza II. Reakcja strącania fosforanów przedstawia się następująco:

Fe2(SO4)3 + 2Na3PO4= 2FePO4 + 3Na2SO4

po uprzednim utlenieniu związków żelaza II do żelaza III w komorach napowietrzania.

Sól fosforanu żelaza jako osad zostaje usunięta razem z osadem nadmiernym, natomiast w ściekach oczyszczonych pojawiają się związki rozpuszczalnych siarczanów. Dawkę koagulantu dobiera się doświadczalnie i zwykle wynosi około 2,5 kg żelaza / kg usuniętego fosforu. Dobrana dawka na oczyszczalni w Swarzewie wynosi około 1 kg żelaza/kg usuniętego fosforu. W razie konieczności można zwiększyć dawkę soli żelaza dopasowując do większej redukcji związków fosforu.